Το ζεστό μπάνιο έχει παρόμοια οφέλη με την άσκηση;

Γνωρίζουμε από προηγούμενες μελέτες ότι αν οι άντρες πηγαίνουν συχνά για σάουνα μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου.

Διαπιστώθηκε ότι η παθητική θέρμανση αυξάνει τα επίπεδα του μονοξειδίου του αζώτου, ένα μόριο που διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και μειώνει την αρτηριακή πίεση. Επίσης, ο διαβήτης τύπου 2 συνδέεται με χαμηλή διαθεσιμότητα μονοξειδίου του αζώτου, η παθητική θέρμανση μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση αυτών των επιπέδων.

Στη σάουνα ζεσταινόμαστε και ιδρώνουμε, όπως και στην άσκηση. Και όλοι γνωρίζουμε ότι όταν ζεσταινόμαστε και ιδρώνουμε στο γυμναστήριο κερδίζουμε πολλά οφέλη για την υγεία. Μπορεί η ζέστη και μόνο, χωρίς να κάνουμε καμία άσκηση, να μας προσφέρει έστω και μερικά από τα οφέλη της άσκησης;

Το πείραμα

1η μέρα: Οι εθελοντές έμειναν σε θερμαινόμενη μπανιέρα των 40 ^οC.
2η μέρα: Οι εθελοντές έκαναν ποδηλασία.
Οι δραστηριότητες σχεδιάστηκαν για να προκαλέσουν αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος κατά 1°C σε διάρκεια μίας ώρας.

1. Οι θερμίδες που καίγονται σε μια ώρα στη ζεστή μπανιερά ισοδυναμούν με 30 λεπτά περπάτημα

Μία ώρα στο ζεστό μπάνιο είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της ενεργειακής δαπάνης περίπου κατά 80%, δηλαδή καίγονται κατά μέσο όρο 126 θερμίδες/ώρα. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 25-30 λεπτά περπάτημα σε 5-5,5 χιλιόμετρα. Προφανώς σε σύγκριση με την άσκηση είναι μικρή αύξηση, για παράδειγμα όταν έκαναν ποδήλατο υπήρχε 700% αύξηση και έκαψαν 630 θερμίδες/ώρα. Θεωρώντας όμως ότι κάποιος μπορεί να κάψει ακόμα και αυτές τις θερμίδες χαλαρώνοντας και μόνο στη ζεστή του μπανιερά, είναι ένα πολύ καλό αποτέλεσμα. Ειδικά για τους ανθρώπους που δεν μπορούν να κάνουν σωματικές δραστηριότητές.

2. Πιο αποτελεσματική μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα από την ποδηλασία

Η διατήρηση της γλυκόζης σε κανονικά επίπεδα είναι απαραίτητη για την υγεία. Η άσκηση βελτιώνει τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα σας. Η θεωρία ήταν ότι και το ζεστό μπάνιο μπορεί να κάνει το ίδιο.

Η ποσότητα του σακχάρου στο αίμα μας αυξάνεται μετά από ένα γεύμα. Η αύξηση της είναι ένας από τους δυνητικούς δείκτες κινδύνου για την εμφάνιση διαβήτη τύπου 2 και για προβλήματα που σχετίζονται με το μεταβολισμό. Στο πείραμα που πραγματοποιήθηκε βγήκε ένα πραγματικά απροσδόκητο αποτέλεσμα. Η μεταγευματική γλυκόζη μετά το μπάνιο ήταν ελαφρώς χαμηλότερη σε σύγκριση με την μεταγευματική γλυκόζη μετά την άσκηση (υπήρξε περίπου 10% μείωση μετά το ζεστό μπάνιο σε σύγκριση με την άσκηση).

Ενδεχομένως, το ζεστό μπάνιο να κρατάει πιο σταθερή την ανεβασμένη θερμοκρασία των μυών συγκριτικά με την άσκηση, προτρέποντας την απελευθέρωση των ευεργετικών «Heat shock πρωτεϊνών» που βοηθούν στη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.

Heat shock πρωτεΐνη

Οι heat shock πρωτεΐνες είναι μόρια που παράγονται από όλα τα κύτταρα του ανθρώπινου σώματος και απελευθερώνονται στο θερμικό στρες. Τα επίπεδα τους αυξάνονται μετά από άσκηση και παθητική θέρμανση. Είναι ενδιαφέρον ότι τα άτομα με παχυσαρκία και διαβήτη τείνουν να έχουν χαμηλότερα επίπεδα heat shock πρωτεϊνών. Η παθητική θέρμανση μπορεί να αυξήσει αυτά τα επίπεδα και να βοηθήσει το σώμα στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα.

3. Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι το ζεστό μπάνιο ενίσχυσε το ανοσοποιητικό σύστημα των συμμετεχόντων. Η χρόνια φλεγμονή συνδέεται με μειωμένη ικανότητα καταπολέμησης ασθενειών. Αυτό σημαίνει ότι η επαναλαμβανόμενη παθητική θέρμανση μπορεί να συμβάλει στη μείωση της χρόνιας φλεγμονής, η οποία είναι συχνά παρούσα σε μακροχρόνιες ασθένειες, όπως ο διαβήτης τύπου 2.

Τα αποτελέσματα αυτής της μικρής πιλοτικής μελέτης δείχνουν ότι η παθητική θέρμανση μπορεί να συμβάλει στην καύση θερμίδων και να βοηθήσει στη μείωση του σακχάρου στο αίμα. Είναι πιθανό ότι μερικά από αυτά τα οφέλη προέρχονται από την heat shock πρωτεΐνη.

Επομένως, φαίνεται ότι ένας συνδυασμός φυσικής δραστηριότητας και παθητικής θέρμανσης (π.χ. σάουνα, ζεστό μπάνιο) μπορεί να κάνει καλό στα άτομα που δεν μπορούν να κάνουν πιο έντονη άσκηση.

Ωστόσο, να γνωρίζετε ότι τα θερμά λουτρά και οι σάουνες ενδέχεται να μην είναι κατάλληλες για ορισμένα άτομα με καρδιακά προβλήματα ή άτομα που ενδέχεται να μην είναι σε θέση να ελέγξουν σωστά τη θερμοκρασία του σώματος τους, γι 'αυτό πρέπει πάντα να συμβουλεύεστε το γιατρό σας. Αν μη τι άλλο, η μελέτη προσφέρει μια πιο ελπιδοφόρα εικόνα για τα θεραπευτικά αποτελέσματα του ζεστού νερού. Πρέπει να διεξαχθούν όμως περισσότερες έρευνες πριν καταλήξουν οι επιστήμονες σε επίσημο συμπέρασμα. Μέχρι τότε συνεχίστε να γυμνάζεστε. Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι τα ευρήματα θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη στρατηγικών απώλειας βάρους.

--

Πηγές:

1. Faulkner, S. H., Jackson, S., Fatania, G., & Leicht, C. A. (2017). The effect of passive heating on heat shock protein 70 and interleukin-6: A possible treatment tool for metabolic diseases?. Temperature, 1-13.
2. Gleeson, M., Bishop, N. C., Stensel, D. J., Lindley, M. R., Mastana, S. S., & Nimmo, M. A. (2011). The anti-inflammatory effects of exercise: mechanisms and implications for the prevention and treatment of disease. Nature reviews. Immunology, 11(9), 607.
3. Laukkanen, T., Khan, H., Zaccardi, F., & Laukkanen, J. A. (2015). Association between sauna bathing and fatal cardiovascular and all-cause mortality events. JAMA internal medicine, 175(4), 542-548.
4. Brunt, V. E., Howard, M. J., Francisco, M. A., Ely, B. R., & Minson, C. T. (2016). Passive heat therapy improves endothelial function, arterial stiffness and blood pressure in sedentary humans. The Journal of physiology, 594(18), 5329-5342.
5. Hooper, P. L. (1999). Hot-tub therapy for type 2 diabetes mellitus. New England Journal of Medicine, 341(12), 924-925.
6. Gupte, A. A., Bomhoff, G. L., Swerdlow, R. H., & Geiger, P. C. (2009). Heat treatment improves glucose tolerance and prevents skeletal muscle insulin resistance in rats fed a high-fat diet. Diabetes, 58(3), 567-578.
7. Chung, J., Nguyen, A. K., Henstridge, D. C., Holmes, A. G., Chan, M. S., Mesa, J. L., ... & Horvath, I. (2008). HSP72 protects against obesity-induced insulin resistance. Proceedings of the National Academy of Sciences, 105(5), 1739-1744.
8. Leicht, C. A., Papanagopoulos, A., Haghighat, S., & Faulkner, S. H. (2016). Increasing heat storage by wearing extra clothing during upper body exercise up-regulates heat shock protein 70 but does not modify the cytokine response. Journal of Sports Sciences, 1-7.
9. Geiger, P. C., & Gupte, A. A. (2011). Heat shock proteins are important mediators of skeletal muscle insulin sensitivity. Exercise and sport sciences reviews, 39(1), 34.
10. Kurucz, I., Morva, A., Vaag, A., Eriksson, K. F., Huang, X., Groop, L., & Koranyi, L. (2002). Decreased expression of heat shock protein 72 in skeletal muscle of patients with type 2 diabetes correlates with insulin resistance. Diabetes, 51(4), 1102-1109.
11. Thomas, K. N., van Rij, A. M., Lucas, S. J., Gray, A. R., & Cotter, J. D. (2016). Substantive hemodynamic and thermal strain upon completing lower-limb hot-water immersion; comparisons with treadmill running. Temperature, 3(2), 286-297.
12. Brunt, V. E., Eymann, T. M., Francisco, M. A., Howard, M. J., & Minson, C. T. (2016). Passive heat therapy improves cutaneous microvascular function in sedentary humans via improved nitric oxide-dependent dilation. Journal of Applied Physiology, 121(3), 716-723.
13. Molina, M. N., Ferder, L., & Manucha, W. (2016). Emerging role of nitric oxide and heat shock proteins in insulin resistance. Current hypertension reports, 18(1), 1.