Ο λήθαργος των σπερμάτων

Τα σπέρματα των φυτών μόλις ωριμάσουν  απελευθερώνονται από το μητρικό φυτό και εάν βρουν ευνοϊκές συνθήκες φυτρώνουν απευθείας. Στην αντίθετη περίπτωση μένουν ανενεργά μέχρι να βρουν ευνοϊκές συνθήκες. Υπάρχει όμως και η περίπτωση του λήθαργου κατά την οποία τα σπέρματα δεν φυτρώνουν ακόμα και κάτω από ευνοϊκές συνθήκες.

Ο λήθαργος χωρίζεται σε πρωτογενή και δευτερογενή.

Ο πρωτογενής λήθαργος

Κατά τον πρωτογενή η φύτρωση εμποδίζεται λόγο του σκληρού κελύφους η κάποιου ανασταλτικού παράγοντα φύτρωσης. Ένας τρόπος αντιμετώπισης είναι η καλή διάβρεξη του σπέρματος για να απομακρυνθούν οι αναστολείς και η αφαίρεση του κελύφους.

Ο δευτερογενής λήθαργος

Ο δευτερογενής λήθαργος προκαλείται λόγω δυσμενών συνθηκών ως μηχανισμός επιβίωσης.

Κάποιοι τρόποι διαχείρισης του λήθαργου είναι ο σκαριφισμός (διάρηξη, χαραγή ή μαλάκωμα του κελύφους) ο οποίος χωρίζεται σε μηχανικό, χημικό και θερμικό σκαριφισμό, η έκθεση των σπερμάτων σε χαμηλή θερμοκρασία για διακοπή του λήθαργου, η στρωμάτωση (τοποθέτηση σπερμάτων σε στρώματα υγρής άμμου ή χώματος) ψυχρή ή θερμή κ.α.

Παρόλο που έχουμε αναπτύξει τόσες πρακτικές για τη διακοπή του λήθαργου, ως φαινόμενο είναι μεγάλης βιολογικής σημασίας. βοηθά στην επιβίωση των φυτών, στον συγχρονισμό της φύτρωσης αλλά και κάνει και τη διασπορά των σπερμάτων πιο εύκολη.

Αξιοθαύμαστο παράδειγμα διατήρησης φυτικού είδους μέσω σπερμάτων αποτελείτο είδος Magnolia kobus (είδος μανόλιας). Σπέρματα του είδους βρέθηκαν σε ένα έλος στην Κίνα ηλικίας πάνω από 2000 έτη. Οι επιστήμονες με ειδικές μεθόδους κατάφεραν να «ξυπνήσουν» κάποια τα σπέρματα από το βαθύ λήθαργό τους, με αποτέλεσμα να αναβιώσουν το είδος αυτό που θεωρούνταν εξαφανισμένο.

Η συνέχεια στο βίντεο...

-- 

Πηγές:

η εικόνα ανήκει στον Bruce Marlin (wikipedia commons)

Ε. ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΙΚΟΥ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ. UNIVERSITYSTUDIOPRESS

R B Taylorson, S B Hendricks. Dormancy in Seeds. Annual Review of Plant Physiology.  Vol. 28: 331-354 (Volume publication date June1977).DOI: 10.1146/annurev.pp.28.060177.001555

Wm. Crocker. Mechanics of Dormancy in Seed. American Journal of Botany . Vol. 3, No. 3, Mar., 1916