Εξελικτικά το γέλιο δεν έχει να κάνει με την ευχαρίστηση

Φαίνεται ότι εξελίχθηκε κάπου 10 με 16 εκ. χρόνια πριν. Εκδηλώνεται από τους πρώτους μήνες ζωής ενός παιδιού, ακόμα και σε παιδιά που είναι κωφά ή τυφλά.

Βοηθά στην ανάπτυξη πιο ισχυρών κοινωνικών δεσμών, φανερώνοντας πώς αισθανόμαστε, αφού γελάμε μόνο όταν έχουμε θετικά συναισθήματα.

Καθώς οι πρόγονοί μας ζούσαν σε όλο και μεγαλύτερες κοινωνίες, η ποιότητα των μεταξύ τους σχέσεων ήταν ζωτικής σημασίας για την επιβίωση. Και γι' αυτό η εξέλιξη βοήθησε την ανάπτυξη γνωστικών στρατηγικών για τη διατήρηση αυτών των συνεταιριστικών συμμαχιών. Δείχνει, δηλαδή, το επίπεδο της οικειότητας που έχουμε με τους άλλους.

Το γέλιο πιθανότατα εξελίχθηκε από τη δυσκολία στην αναπνοή κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, όπως το γαργαλητό, που ενθαρρύνει τη συνεργατική και ανταγωνιστική συμπεριφορά σε νεαρά θηλαστικά. Αυτή η έκφραση της διέγερσης μέσα από το παιχνίδι φαίνεται ότι ενίσχυε τους θετικούς δεσμούς. Έχει αποδειχθεί ότι το γέλιο παρατείνει την διάρκεια των συμπεριφορών παιχνιδιού, και δημιουργεί συνειδητά και ασυνείδητα θετικές συναισθηματικές αντιδράσεις στο άλλο άτομο.

Το γέλιο είναι μια φωνητική έκφραση που απαιτεί αυξημένο φωνητικό έλεγχο, κάτι που κατέστη δυνατό όταν ο εγκέφαλος του ανθρώπου άρχισε να γίνεται πιο πολύπλοκος και που στη συνέχεια έφερε την ανάπτυξη της γλώσσας.

Ακόμη, παρουσιάζει ενδιαφέρον ότι έχει συνδεθεί και με τη μεγαλύτερη ανοχή στον πόνο.

Αυθόρμητο & επιτηδευμένο γέλιο

Το επιτηδευμένο γέλιο αναπτύσσεται κατά την παιδική ηλικία και εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό, τη δημιουργία κοινωνικών δεσμών. Τόσο το αυθόρμητο όσο και το επιτηδευμένο γέλιο κυριαρχούν στις ανθρώπινες σχέσεις, είτε όταν μοιραζόμαστε ένα αστείο με τους φίλους μας, ή κατά τη διάρκεια μιας κουβεντούλας με ένα/μια συνάδελφο.

Ωστόσο, στα αυτιά μας δεν αντηχούν το ίδιο. Το αυθόρμητο γέλιο έχει ψηλότερο τόνο, συντομότερη διάρκεια και συντομότερες εκρήξεις γέλιου σε σχέση με το επιτηδευμένο.

Όταν κάποιος γελάει, μας δίνει ένα δείγμα εμπιστοσύνης. Η ικανότητά μας να το διακρίνουμε μας προστατεύει από το να μην εξαπατηθούμε. Πιθανώς, ακόμη να έχει παίξει και κάποιο ρόλο στο μηχανισμό λήψης αποφάσεων στη διάρκεια της εξέλιξής μας.

Διαβάστε επίσης: Χιούμορ και η θεωρία της δυσαρμονίας

--

Πηγές:

1. Bryant, G. A., & Aktipis, C. A. (2014). The animal nature of spontaneous human laughter. Evolution and Human Behavior, 35(4), 327-335.
2. Davila-Ross, M., Allcock, B., Thomas, C., & Bard, K. A. (2011). Aping expressions? Chimpanzees produce distinct laugh types when responding to laughter of others. Emotion, 11(5), 1013.
3. Bryant, G. A., Fessler, D. M., Fusaroli, R., Clint, E., Aarøe, L., Apicella, C. L., ... & De Smet, D. (2016). Detecting affiliation in colaughter across 24 societies. Proceedings of the National Academy of Sciences, 113(17), 4682-4687.
4. Altenmüller, E., Schmidt, S., & Zimmermann, E. (Eds.). (2013). The evolution of emotional communication: From sounds in nonhuman mammals to speech and music in man. OUP Oxford.
5. Ross, M. D., Owren, M. J., & Zimmermann, E. (2009). Reconstructing the evolution of laughter in great apes and humans. Current Biology, 19(13), 1106-1111.
6. Silk, J. B. (2007). Social components of fitness in primate groups. Science, 317(5843), 1347-1351.
7. Platow, M. J., Haslam, S. A., Both, A., Chew, I., Cuddon, M., Goharpey, N., ... & Grace, D. M. (2005). “It’s not funny if they’re laughing”: Self-categorization, social influence, and responses to canned laughter. Journal of Experimental Social Psychology, 41(5), 542-550.
8. Provine, R. R., & Fischer, K. R. (1989). Laughing, smiling, and talking: Relation to sleeping and social context in humans. Ethology, 83(4), 295-305.