5 πράγματα που μας δίδαξαν οι Αρχαίοι Έλληνες στην Ιατρική

1. Παλιές θεραπείες γίνονται καινούριες

Πολλά σημερινά φάρμακα έχουν τη βάση τους σε φυτά. Και πράγματι κάποια χορηγούνταν από την Αρχαία Ελλάδα, χωρίς να είναι πάντα ευχάριστα. Ωστόσο η πρώτη γραμμή αντιμετώπισης ήταν η διατροφή και γενικότερα ο τρόπος ζωής. Η υγιεινή διατροφή δεν ήταν η κατανάλωση ωμών τροφών, αλλά η ισορροπία των "υγρών" του σώματος. Ακόμη λαμβάνονταν υπόψη και η αλληλεπίδραση του ανθρώπου με το εξωτερικό περιβάλλον.

Σήμερα καθώς παρατηρούμε να αυξάνονται ασθένειες όπως η παχυσαρκία και οι διαταραχές της ψυχικής υγείας, στρεφόμαστε σε μία ολιστική ιατρική θεώρηση για να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα από όλες τις πλευρές.

2. Οι θεραπείες δεν είναι καθολικές και πάντα αποδεκτές

Η ιατρική έρευνα δεν είναι μία ομαλή πορεία προς την αλήθεια. Ανά την ιστορία πολλές θεραπείες που υπόσχονταν πολλά και προτάθηκαν σαν σωτήρια λύση, αποδείχθηκε αργότερα ότι είχαν σοβαρές παρενέργειες.

Στην Ελλάδα του 3ου π.Χ. αιώνα μελετούνταν η ανθρώπινη ανατομία αλλά εγκαταλήφθηκε αργότερα για εκατοντάδες χρόνια. Στην αρχαία Ρώμη, οι θεραπείες εφαρμόζονταν από τον αρχηγό της οικογένειας και όταν άρχισε να διαδίδεται η ελληνική ιατρική δεν έγινε αμέσως αποδεκτή. Πολλές θεραπείες και τρόποι έρευνας μπορεί να υιοθετήθηκαν ή να απορρίφθηκαν ανάλογα με τις επικρατούσες καταστάσεις και αντιλήψεις.

3. Ο γιατρός πρέπει να αποπνέει εμπιστοσύνη

Στην αρχαία Ελλάδα ήταν δύσκολο να εμπιστευθεί ο ασθενής τον γιατρό, καθώς τον θεωρούσε ξένο. Γι' αυτό και οι γιατροί φρόντιζαν την εικόνα τους. Ντυνόταν λιτά, δεν είχαν έντονα αρώματα.

Το ίδιο ισχύει και σήμερα. Η εικόνα του γιατρού με την άσπρη ποδιά, εμπνέει, σχεδόν υποσυνείδητα, εμπιστοσύνη.

4. Αναζητούμε πάντα το "Γιατί;"

- Γιατί σε εμένα;
- Γιατί τώρα;

Αν και με βάση τη θρησκεία το φταίξιμο για τα κακά που υπέφερε ο άνθρωπος έπεφτε στους θεούς γιατί μπορεί να μην τους τίμησε σωστά, με βάση την ιατρική το φταίξιμο πρώτα έπεφτε στον τρόπο ζωής. Δηλαδή αν ο ασθενής δεν τρεφόταν με σωστές τροφές ή αν δεν εξασκούνταν αρκετά. Ενώ λάμβαναν υπόψη και την περίοδο του χρόνου που αρρώσταινε κάποιος, τη θέση του σπιτιού του ακόμα και την ισχύ του ανέμου.

Αν βρούμε το γιατί συμβαίνει κάτι μπορεί να βρούμε και πώς να το αποτρέψουμε..

5. Δεν τα ξέρουμε όλα

Τόσο στην αρχαιότητα όσο και σήμερα υπάρχει η πεποίθηση ότι έχουμε όλες τις απαντήσεις. Στην πραγματικότητα ακόμη και τώρα γνωρίζουμε ελάχιστα. Δεν πρέπει ποτέ να δεχόμαστε κάτι σαν δεδομένο χωρίς να αμφιβάλουμε και πρέπει να έχουμε πάντα τα μάτια μας ανοιχτά σε νέα στοιχεία που μπορεί να προκύψουν.

Ακόμη, η ιατρική στην Αρχαία Ελλάδα είχε τη φιλοσοφία αντιμετώπισης και θεραπείας κάθε ατόμου ως ξεχωριστό και διαφορετικό. Όχι, "ένα φάρμακο για μία ασθένεια" ανεξάρτητα από τη φυσιολογία κάθε ασθενή. Ήταν ολιστική, λειτουργούσε προληπτικά και προσαρμοζόταν στο άτομο. Σήμερα αυτή η προσέγγιση ονομάζεται εξατομικευμένη θεραπεία.

 

--

Πηγές & Παραπομπές:

η εικόνα είναι έργο του Henryk Siemiradzki, "Alexander the Great trust to physician Phillip" (commons.wikimedia.org)

40ο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο. (researchgate.net)

Lloyd, G. E. R. (1983). Science, folklore, and ideology: Studies in the life sciences in ancient Greece. CUP Archive.

Marketos, S. G., & Papaeconomou, C. (1992). Medicine, magic and religion in ancient Greece. Humane Med.