Επιτέλους καταλάβαμε πώς λειτουργεί η θεραπεία με Λίθιο στη διπολική διαταραχή
50 χρόνια μετά την πρώτη εφαρμογή του σαν θεραπευτική μέθοδο, ο μοριακός μηχανισμός δράσης του Λιθίου παρέμενε άγνωστος. Δεν ξέραμε που οφείλονταν η αποτελεσματικότητά του στα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής. Και όταν δεν καταλαβαίνεις κάτι, πώς μπορείς να το θεραπεύσεις;
- Πληροφορίες
- Ψυχική Υγεία
Δεν είναι ένα απλό νέο. Είναι τεράστιο! Μέχρι τώρα τα φάρμακα που χορηγούνται για τη διπολική διαταραχή δεν ξέραμε καν πώς δρούσαν.
Η διπολική διαταραχή είναι η έκτη ασθένεια παγκοσμίως που προκαλεί αναπηρία. Έχει ακραίες συναισθηματικές εναλλαγές από υπερβολικά ανεβασμένη διάθεση (μανία) σε ψυχική καταρράκωση (κατάθλιψη) και εμποδίζει τους πάσχοντες να ζήσουν μια κανονική ζωή.
Το χειρότερο είναι ότι οι φαρμακευτικές θεραπείες που χρησιμοποιούνται είναι απαρχαιωμένες αλλά ούτε είναι και σίγουρες.
Το Λίθιο έχει αποτέλεσμα στο 1/3 των ασθενών, με παρενέργειες, όμως, όπως ναυτία, τρέμουλο, αύξηση βάρους, απογόνους με γενετικές διαταραχές. Τα υπόλοιπα 2/3 των ασθενών που δεν ανταποκρίνονται στο Λίθιο, μετά από δοκιμές καταλήγουν με αντιψυχωτικά, αντικαταθλιπτικά ή ακόμα και θεραπεία με ηλεκτροσόκ.
Ο μηχανισμός δράσης του Λιθίου
Η πρωτεΐνη CRMP2, που εμπλέκεται στην επικοινωνία των νευρικών κυττάρων, είναι ανενεργή στα κύτταρα ασθενών με διπολική διαταραχή. Όταν τα κύτταρα λάβουν Λίθιο, η δραστηριότητα της CRMP2 επανέρχεται στο φυσιολογικό.
Αυτό σημαίνει ότι η διπολική διαταραχή δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις γενετική, αλλά ένα βιοχημικό πρόβλημα ρύθμισης μιας προτεΐνης.
Η μελέτη γύρω από το μηχανισμό δράσης έγινε σε ανθρώπινα πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα (hiPS). Δηλαδή, κανονικά κύτταρα που από διπολικούς ασθενείς που είτε αποκρίνονταν είτε δεν αποκρίνονταν στο Λίθιο και που επαναπρογραμματίστηκαν να συμπεριφέρονται ως βλαστοκύτταρα. Επιβεβαίωσαν τα ευρήματα τους μελετώντας δείγματα εγκεφάλου από αποθανόντες ασθενείς με διπολική διαταραχή, στα οποία φάνηκε ότι οι νευρώνες είχαν λιγότερη δραστηριότητα της CRMP2 από το συνηθισμένο.
Μελετώντας το μηχανισμό δράσης του Λιθίου, οι επιστήμονες κατάλαβαν την παθογένεια της ίδιας της ασθένειας. Δεν πρόκειται για γενετική βλάβη κάποιου γονιδίου αλλά είναι ένα πρόβλημα στην μετα-μεταφραστική ρύθμιση (φωσφορυλίωση) του προϊόντος ενός γονιδίου.
Η αποκάλυψη του μηχανισμού θα βοηθήσει να σχεδιαστούν νέα πιο ασφαλή φάρμακα με λιγότερες παρενέργειες.
