Οι επιπτώσεις του μακροχρόνιου στρες στο σώμα μας

Το άγχος επηρεάζει άμεσα τη συναισθηματική μας ευεξία. Είναι πολύ φυσικό να έχετε αισθανθεί άγχος σε περιόδους της ζωής σας. Όταν νιώθουμε πίεση, το σώμα μας είναι σχεδιασμένο να ενεργοποιεί μία κατάσταση που ονομάζεται «μάχη ή φυγή». Τότε το νευρικό σύστημα δίνει οδηγίες στο σώμα να απελευθερώσει ορμόνες του στρες, οι οποίες προκαλούν φυσιολογικές αλλαγές που μας βοηθούν να παραμένουμε σε εγρήγορση και συγκεντρωμένοι ώστε να αντιμετωπίσουμε καλύτερα την απειλή. Όταν ο κίνδυνος υποχωρήσει, το σώμα εξισορροπεί και αρχίζουμε να νιώθουμε και πάλι ήρεμοι.

Η συνεχής ενεργοποίηση «μάχης ή φυγής» φθείρει το σώμα

Το λίγο άγχος στη ζωή είναι φυσιολογικό και μπορεί να μας βοηθήσει να επικεντρωθούμε στο στόχο μας. Όμως, αν αγχωνόμαστε πολύ συχνά ή για πολύ καιρό ή όταν τα αρνητικά συναισθήματα μας δε μας αφήνουν να ανταπεξέλθουμε, τότε προκύπτουν προβλήματα και όλο το σώμα υποφέρει.

Αναπνευστικό σύστημα

Προκειμένου να κυκλοφορήσει γρήγορα το πλούσιο σε οξυγόνο αίμα στο σώμα μας αρχίζουμε να αναπνέουμε βαθιά και πιο γρήγορα. Εάν κάποιος είναι επιρρεπής σε κρίσεις πανικού, για παράδειγμα, μπορεί να προκαλέσει γρήγορη και ρηχή αναπνοή, όπου λαμβάνεται ελάχιστος αέρας, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε υπεραερισμό.

Ανοσοποιητικό σύστημα

Η ικανότητά μας να καταπολεμήσουμε τις ασθένειες μειώνεται. Η κορτιζόλη που απελευθερώνεται στο σώμα καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα και τις φλεγμονώδεις οδούς και γινόμαστε πιο επιρρεπείς σε λοιμώξεις και χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις.

Μυοσκελετικό σύστημα

Ο φυσικός τρόπος του σώματος να προστατεύεται από τραυματισμούς και πόνο τεντώνοντας τους μύες. Η επανειλημμένη ένταση των μυών μπορεί να προκαλέσει σωματικούς πόνους που όταν εμφανιστούν στους ώμους, στο λαιμό και στο κεφάλι μπορεί να προκαλέσουν πονοκεφάλους και ημικρανίες.

Καρδιαγγειακό σύστημα

Όταν το άγχος είναι οξύ, ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή πίεση αυξάνονται, αλλά επιστρέφουν στο φυσιολογικό μόλις περάσει το οξύ στρες. Εάν εμφανίζεται επανειλημμένα έντονο στρες ή εάν το άγχος γίνει χρόνιο μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία και τις αρτηρίες. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο για υπέρταση, καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Ενδοκρινικό σύστημα

Αυτό το σύστημα παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της διάθεσης, της ανάπτυξης, τη λειτουργία των ιστών, του μεταβολισμού και των αναπαραγωγικών διεργασιών. Ο μεταβολισμός μας επηρεάζεται. Ο υποθάλαμος που βρίσκεται στον εγκέφαλο παίζει βασικό ρόλο στη σύνδεση του ενδοκρινικού συστήματος με το νευρικό σύστημα.

Σήματα στρες από τον υποθάλαμο ενεργοποιούν την απελευθέρωση των ορμονών κορτιζόλη και επινεφρίνη και στη συνέχεια το συκώτι παράγει γλυκόζη προκειμένου να μας παρέχει την ενέργεια να αντιμετωπίσουμε την αγχωτική κατάσταση. Οι περισσότεροι άνθρωποι απορροφούν πάλι το επιπλέον σάκχαρο στο αίμα όταν υποχωρεί το άγχος, αλλά για μερικούς υπάρχει αυξημένος κίνδυνος διαβήτη.

Γαστρεντερικό σύστημα

Μπορεί να έχουμε καούρα και παλινδρόμηση οξέος, ειδικά εάν έχουμε αλλάξει τις διατροφικές μας συνήθειες τρώγοντας περισσότερο ή λιγότερο, ή αυξάνοντας την κατανάλωση λιπαρών και γλυκών. Η ικανότητα του εντέρου μας να απορροφά τα θρεπτικά συστατικά από το φαγητό μας μπορεί να μειωθεί. Μπορεί να έχουμε πόνο στο στομάχι, φούσκωμα και ναυτία, διάρροια ή δυσκοιλιότητα.

Αναπαραγωγικό σύστημα

Στους άνδρες, το χρόνιο στρες μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή τεστοστερόνης και σπέρματος. Μπορεί ακόμη και να οδηγήσει σε στυτική δυσλειτουργία ή ανικανότητα. Οι γυναίκες μπορεί να παρουσιάσουν αλλαγές στο κύκλο της εμμήνου ρύσεως και αυξημένα προεμμηνορροϊκά συμπτώματα.

Μην αφήνετε το άγχος να πάρει τον έλεγχο

Σε περιόδους πίεσης, ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε το άγχος είναι πολύ σημαντικός. Δεν πρέπει να υιοθετούμε επιβλαβείς για τον οργανισμό συνήθειες που οδηγούν μόνο σε περισσότερα προβλήματα υγείας και κινδύνους.

Μάθετε να διαχειρίζεστε εσείς το άγχος σας. Διοχετεύστε την ενέργεια σας σε θετικές πράξεις και χωρίς να το καταλάβετε θα πετύχετε περισσότερα και θα αισθανθείτε και καλύτερα.

 

--

Πηγές:

1. Henry, J. P. (1992). Biological basis of the stress response. Integrative physiological and behavioral science, 27(1), 66-83.
2. Kirby, E. D., Muroy, S. E., Sun, W. G., Covarrubias, D., Leong, M. J., Barchas, L. A., & Kaufer, D. (2013). Acute stress enhances adult rat hippocampal neurogenesis and activation of newborn neurons via secreted astrocytic FGF2. Elife, 2, e00362.
3. Stress Effects on the Body. American Psychological Association apa.org
4. Hubbard, J. R. (Ed.). (1997). Handbook of stress medicine: An organ system approach. CRC Press.
5. Segerstrom, S. C., & Miller, G. E. (2004). Psychological stress and the human immune system: a meta-analytic study of 30 years of inquiry. Psychological bulletin, 130(4), 601.
6. Kim, M. G., Kim, K. S., Ryoo, J. H., & Yoo, S. W. (2013). Relationship between occupational stress and work-related musculoskeletal disorders in Korean male firefighters. Annals of occupational and environmental medicine, 25(1), 9.
7. Krøll, L. S., Hammarlund, C. S., Westergaard, M. L., Nielsen, T., Sloth, L. B., Jensen, R. H., & Gard, G. (2017). Level of physical activity, well-being, stress and self-rated health in persons with migraine and co-existing tension-type headache and neck pain. The journal of headache and pain, 18(1), 46.
8. Kulkarni, S., O'Farrell, I., Erasi, M., & Kochar, M. S. (1998). Stress and hypertension. WMJ: official publication of the State Medical Society of Wisconsin, 97(11), 34-38.
9. Henley, D., Kaye, J., & Lightman, S. (2011). The endocrine response to stress.
10. Pacheco, S. R., Miranda, A. M., Coelho, R., Monteiro, A. C., Bragança, G., & Loureiro, H. C. (2017). Overweight in youth and sleep quality: is there a link?. Archives of Endocrinology and Metabolism, (AHEAD), 0-0.
11. Al-Damegh, M. A. (2014). Stress-induced changes in testosterone secretion in male rats: role of oxidative stress and modulation by antioxidants. Open Journal of Animal Sciences, 4(02), 70.
12. Fenster, L., Waller, K., Chen, J., Hubbard, A. E., Windham, G. C., Elkin, E., & Swan, S. (1999). Psychological stress in the workplace and menstrual function. American Journal of Epidemiology, 149(2), 127-134.
13. Altena, E., Chen, I. Y., Daviaux, Y., Ivers, H., Philip, P., & Morin, C. M. (2017). How Hyperarousal and Sleep Reactivity Are Represented in Different Adult Age Groups: Results from a Large Cohort Study on Insomnia. Brain sciences, 7(4), 41.
14. Sinha, R. (2017). Role of addiction and stress neurobiology on food intake and obesity. Biological Psychology.