Η ερυθροποιητίνη είναι μια γλυκοπρωτεΐνη, δηλαδή μια πρωτεΐνη ενωμένη με ένα σάκχαρο.
Πώς παράγεται η ερυθροποιητίνη
Σε καταστάσεις υποξίας, δηλαδή χαμηλής συγκέντρωσης οξυγόνου, οι υποδοχείς αιμοπρωτεΐνης στα νεφρικά περισωληναριακά κύτταρα συνθέτουν ερυθροποιητίνη. Κατόπιν απελευθερώνεται στο αίμα.
Η δράση της ερυθροποιητίνης
Στον μυελό των οστών, συνδέεται στους υποδοχείς ερυθροποιητίνης των αρχέγονων ερυθροκυττάρων και διεγείρει τον πολλαπλασιασμό και τη διαφοροποίησή του σε ερυθρά αιμοσφαίρια. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια, που βρίσκονται στο αίμα και είναι οι φορείς του οξυγόνου, αυξάνονται και μπορούν πλέον να μεταφέρουν περισσότερο οξυγόνο.
Η ερυθροποιητίνη χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς και είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στη θεραπεία της αναιμίας λόγω νεφρικής ανεπάρκειας, κακοήθειας ή φλεγμονής. Ανθρώπινη ερυθροποιητίνη παράγεται συνθετικά με τη μέθοδο του ανασυνδυασμένου DNA και χορηγείται ενδοφλέβια ή υποδόρια.
Γιατί η ερυθροποιητίνη χρησιμοποιείται για doping
Η ερυθροποιητίνη είναι μία από τις τρεις μεθόδους ντόπινγκ αίματος (blood doping), μαζί με τους τεχνητούς μεταφορείς οξυγόνου και τη μετάγγιση αίματος.
Χρησιμοποιείται για ντόπινγκ σε αερόβια αθλήματα αντοχής, όπως η ποδηλασία αντοχής, το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων, το Nordic (cross-country) σκι.
Σε αυτά τα αερόβια αθλήματα, αυξάνεται ο καρδιακός ρυθμός και η αναπνοή αφού χρησιμοποιείται οξυγόνο για την παραγωγή ενέργειας από την καύση των λιπών και των υδατανθράκων. Έτσι ένας αθλητής με μεγαλύτερη ικανότητα πρόσληψης οξυγόνου μπορεί να παράγει περισσότερη ενέργεια και άρα να βελτιώσει την απόδοσή του.
Οι κίνδυνοι από τη χρήση της ιδιαίτερα από αθλητές είναι να αυξηθεί απότομα ο αιματοκρίτης (πιθανώς μαζί με τη σχετική αφυδάτωση κατά τη διάρκεια της άθλησης) και να οδηγήσει σε υπέρταση, θρόμβωση και εγκεφαλικό.
Εξέταση μέτρησης της ερυθροποιητίνης
Η μέτρηση της συγκέντρωσή της στο αίμα γίνεται με μία απλή εξέταση αίματος, χωρίς να χρειάζεται κάποια ειδική προετοιμασία την προηγούμενη μέρα.
Η εξέτασή της για την ανίχνευσή ντοπαρισμένων αθλητών ξεκίνησε από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2000 στο Σύδνεϋ της Αυστραλίας και γινόταν σε δείγμα αίματος. Από το 2003, για την ανίχνευση της ανασυνδυασμένης EPO η WADA καθιέρωσε την εξέταση ούρων και όχι την εξέταση αίματος, σαν πιο επιστημονικά ακριβή μέθοδο. Κάποιες αθλητικές διοργανώσεις πραγματοποιούν και τις δύο.
--
Πηγές:
η εικόνα ανήκει στο: morningtoncyclingclub.com.au
Page C, Curtis M, Sutter M, Walker M,. HoffmanS. Φαρμακολογία. Επιμέλεια:Γαλανοπούλου-Κούβαρη Π, Λιάπη. Χ. Εκδόσεις Πασχαλίδη, 2000.
εικόνα © telegraph.co.uk
