Είναι μια δύσκολη διαταραχή τόσο στη θεραπεία της όσο και στην αναγνώρισή της καθώς οι νάρκισσοι μπορεί να φαίνονται ευχάριστοι άνθρωποι, αλλά στην πραγματικότητα δείχνουν την εικόνα που θα ήθελαν να έχουν. Όταν κλείνει η πόρτα του σπιτιού το παιδί αισθάνεται την ασφυξία, τη μοναξιά και τον πόνο.
Οι νάρκισσοι δεν μπορούν να συντονιστούν με τα συναισθήματα των άλλων. Ο νάρκισσος δεν αναγνωρίζει λάθη στη συμπεριφορά του οπότε το παιδί θεωρεί ότι φταίει αυτό που κατέστρεψε την παιδική του ηλικία.
Η ανατροφή από έναν νάρκισσο γονιό είναι μια ψυχολογική κακοποίηση και έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στα παιδιά με αντίκτυπο στην ενήλικη ζωή τους.
Τι αισθάνεται και ποια η ψυχολογία του παιδιού που το μεγαλώνει ένας νάρκισσος γονέας:
Το παιδί αισθάνεται ότι δεν εισακούεται.
Τα συναισθήματα του παιδιού και η πραγματική κατάσταση δεν αναγνωρίζονται.
Το παιδί λειτουργεί σαν αξεσουάρ του γονιού, παρά σαν άτομο.
Το παιδί θεωρείται ότι έχει αξία μόνο για το τι κάνει (συνήθως για τον γονιό) και όχι για το ποιος είναι σαν άτομο.
Το παιδί δε θα μάθει να αναγνωρίζει και να εμπιστεύεται τα συναισθήματά του και θα μεγαλώσει συναισθηματικά κενό και έχοντας ανασφάλειες.
Το παιδί διδάσκεται ότι η εξωτερική του εμφάνιση είναι πιο σημαντική από το τι αισθάνεται και θα φοβάται να είναι αληθινό. Θα μάθει να αποζητά την επιβεβαίωση από τους άλλους και όχι να έχει αυτοεκτίμηση.
Το παιδί θα μάθει να κρατά μυστικά και ότι έτσι θα προστατέψει τον γονιό και την οικογένεια.
Το παιδί αισθάνεται ότι χρησιμοποιείται και χειραγωγείται.
Το παιδί θα μάθει ότι δεν πρέπει να εμπιστεύεται τους άλλους.
Το παιδί θα πρέπει να είναι πάντα εκεί για το γονέα, όχι ο γονέας για το παιδί.
Το παιδί θα αισθάνεται ότι συνεχώς κριτικάρεται, αντί να δέχεται την αποδοχή και την αγάπη.
Το παιδί θα μεγαλώσει απογοητευμένο αναζητώντας την αποδοχή και την προσοχή των άλλων.
Το παιδί δε θα έχει ένα σωστό μοντέλο για να κάνει υγιείς συναισθηματικές σχέσεις. Θα μεγαλώσει χωρίς να μάθει πώς να φροντίζει μόνο του τον εαυτό του και θα γίνει εξαρτώμενο πάντα από τους άλλους για να το φροντίζουν.
Το παιδί στην ενήλικη ζωή του θα αντιμετωπίσει δυσκολία στον απογαλακτισμό και στην ανεξαρτητοποίηση από τον γονέα.
Αν το παιδί επισκιάζει το γονέα με τις επιτυχίες του, μπορεί ο νάρκισσος γονέας να το ζηλεύει. Θα δέχεται ένα ανάμεικτο μήνυμα, ότι πρέπει να τα καταφέρει για να τον κάνει περήφανο, αλλά να μην πετύχει τόσο που να τον επισκιάσει.
Το παιδί στην ενήλικη ζωή του κάποια στιγμή θα εμφανίσει κατάθλιψη ή αγχώδη διαταραχή.
Το παιδί θα μεγαλώσει πιστεύοντας ότι δεν είναι άξιο αγάπης γιατί πιστεύει ότι αν δεν το αγαπά και το εκτιμά ο ίδιος του ο γονέας, ποιος θα το κάνει;
Το παιδί μεγαλώνει με προσβολές και ταπεινωτικά λόγια και στην ενήλικη ζωή του θα έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση και θα πιστεύει ότι δεν είναι αρκετά καλό.
Το παιδί θα γίνει είτε άτομο που δε συμβιβάζεται με τίποτα εκτός από το τέλειο ή θα είναι αυτοκαταστροφικό, ή και τα δύο.
Μπορεί κάθε οικογενειακή ιστορία να είναι διαφορετική, το περιβάλλον να διαφέρει, αλλά τα συναισθηματικά τραύματα έχουν το ίδιο μοτίβο. Απαιτείται πάρα πολύ δουλειά για να επανέλθει το παιδί και να αισθανθεί καλύτερα. Δεν πρέπει να υποβαθμιστεί μια τέτοια κατάσταση. Το παιδί πρέπει να δεχθεί βοήθεια, να μάθει την ενσυναίσθηση, το αντίθετο του ναρκισσισμού και να αντιληφθεί τις ισορροπίες που πρέπει να έχει.
Ο ναρκισσισμός είναι μια διαταραχή φάσματος, δηλαδή κυμαίνεται από χαρακτηριστικά χαμηλής έκφρασης που όλοι έχουμε σε κάποιο βαθμό έως και μια πλήρη εμφάνιση διαταραχής της προσωπικότητας. Όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο των χαρακτηριστικών, τόσο περισσότερη ζημιά γίνεται στα παιδιά.
--
Πηγές:
- Shaw, D. (2010). Enter ghosts: The loss of intersubjectivity in clinical work with adult children of pathological narcissists. Psychoanalytic Dialogues, 20(1), 46-59.
- Niemira, J. C. (2015). On Traumatic Narcissism: An Interview with Daniel Shaw. Psychoanalytic Perspectives, 12(3), 311-319.
- McBride, K. (2016). Will I Ever Be Free of You?: How to Navigate a High-Conflict Divorce from a Narcissist and Heal Your Family. Simon and Schuster.
- Ross Rosenberg, M., & LCPC, C. (2018). The Human Magnet Syndrome: The Codependent Narcissist Trap. Morgan James Publishing.
- Baker 1, A. J. (2006). Patterns of parental alienation syndrome: A qualitative study of adults who were alienated from a parent as a child. The American Journal of Family Therapy, 34(1), 63-78.
