Κάθε χρόνο οι άνθρωποι παράγουμε 288 εκ τόνους πλαστικού, που είναι σχεδόν κατά ένα τόνο λιγότερο από την ετήσια παραγωγή μας σε λαχανικά. Αν και το 0,1%, της τεράστιας αυτής ποσότητας καταλήγει στη θάλασσα, έχει τεράστια επίπτωση στον υδρόβιο κόσμο.

πλαγκτόν

Τα εμφανή αποτελέσματα είναι η κορυφή του παγόβουνου

Τα πλαστικά απορρίμματα τα βλέπουμε ξεβρασμένα στις παραλίες.

Οι θαλάσσιες χελώνες τρώνε πλαστικές σακούλες γιατί τις μπερδεύουν με μέδουσες.

Στη Χαβάη, τα άλμπατρος τρώνε και ταΐζουν τα μικρά τους με πλαστικά που επιπλέουν στη θάλασσα. Αν και τα ενήλικα πουλιά μπορούν τα αναμασήσουν, τα νεαρότερα δε μπορούν και συχνά βρίσκονται νεκρά από την πείνα, με τα στομάχια τους γεμάτα πλαστικά καπάκια και άλλα σκουπίδια.

albatros plastic

Photo Credit: Chris Jordan

Το πρόβλημα με τα μικροσκοπικά πλαστικά

Τρέφονται με πλαστικά αντί για ζωοπλαγκτόν

Τεράστιο πρόβλημα δημιουργούν τα υπολείμματα των πλαστικών που δεν ξεπερνούν τα 2,5 mm, στο μέγεθος περίπου του ζωοπλαγκτόν, και είναι παντού. Μάλιστα σε κάποιες περιοχές του κεντρικού Ειρηνικού είναι έξι φορές παραπάνω από το ζωοπλαγκτόν. Όπως είναι φυσικό τα πουλιά και τα ψάρια που τρέφονται με ζωοπλαγκτόν δεν μπορούν να τα ξεχωρίσουν. Όπως τα χρωματικά πλαστικά που τα μπερδεύουν με κριλ, έναν ζωοπλαγκτονικό πληθυσμό.

Μεταφέρουν παθογόνα

Επίσης, τα πλαστικά απορρίμματα που επιπλέον στις θάλασσες μπορούν να χρησιμοποιηθούν από παθογόνα βακτήρια όπως η χολέρα, ή από το θαλάσσιο έντομο sea skaters, που χρειάζεται μια επιφάνεια για να εναποθέσει τα αυγά του. Αφού τα πλαστικά είναι ανθεκτικά γίνονται ιδανικό μέσο για να διατηρηθούν και να διαδοθούν τέτοια επιβλαβή είδη.

Τα πλαστικά μικρότερου ακόμη μεγέθους (pico & nano), όσο δηλαδή η πλειοψηφία του ζωοπλαγκτόν, που προέρχονται από προϊόντα που περιέχουν νανοσωματίδια και μικροσφαιρίδια, δημιουργούν ένα νέο πρόβλημα.

Αν και δεν γνωρίζουμε πώς τα αυτά τα νανοσωματίδια αλληλεπιδρούν με τη θαλάσσια πανίδα, ξέρουμε ότι απορροφούνται σε κυτταρικό επίπεδο. Το χειρότερο δε είναι ότι είναι σχεδιασμένα για αυτόν τον λόγο! Ως μεταφορείς φαρμάκων να μεταφέρουν οργανικά μόρια σε στοχευμένα κύτταρα.
Γι παράδειγμα η οιστραδιόλη, το φάρμακο που χρησιμοποιείται στις τεχνικές γονιμοποίησης, καταλήγει μέσω των λυμάτων στη θάλασσα. Όπως άλλωστε μπορεί να συμβεί και με δεκάδες άλλα επιβλαβή χημικά αφού συγκρατούνται πολύ πιο αποτελεσματικά στην επιφάνεια των πλαστικών. Το αποτέλεσμα είναι η διαταραχή του ενδοκρινικού και αναπαραγωγικού συστήματος των θαλάσσιων οργανισμών.

Έτσι βλέπουμε ότι τα πλαστικά δε συσσωρεύονται απλώς. Προκαλούν αλυσιδωτές αντιδράσεις που μπορούν να βλάψουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα.

Η μόλυνση των θαλασσών είναι η λιγότερο μελετημένη περίπτωση μόλυνσης και γι αυτό θα πρέπει να τη φέρουμε στο προσκήνιο.

 

--

Πηγές:

η εικόνα εξωφύλλου ανήκει στο: www.richannel.org

Eriksen, M., Lebreton, L. C., Carson, H. S., Thiel, M., Moore, C. J., Borerro, J. C., ... & Reisser, J. (2014). Plastic Pollution in the World's Oceans: More than 5 Trillion Plastic Pieces Weighing over 250,000 Tons Afloat at Sea. PloS one,9(12), e111913.

Schuyler, Q., Hardesty, B. D., Wilcox, C., & Townsend, K. (2012). To eat or not to eat? Debris selectivity by marine turtles. PloS one, 7(7), e40884.

Laysan Albatrosses’ Plastic Problem (ocean.si.edu)

Goldstein, M. C., Rosenberg, M., & Cheng, L. (2012). Increased oceanic microplastic debris enhances oviposition in an endemic pelagic insect. Biology letters, 8(5), 817-820.

Goldberg, E. D., & Bertine, K. K. (2000). Beyond the Mussel Watch—new directions for monitoring marine pollution. Science of the Total Environment,247(2), 165-174.