Διαμάντια από αρχέγονο πλανήτη βρέθηκαν σε μετεωρίτη που έπεσε στη Γη

Τον Οκτώβριο του 2008, ένα αστρονόμος από την Αριζόνα εντόπισε έναν αστεροειδή που κατευθυνόταν προς τη Γη. Γρήγορα, ζήτησε τη συνδρομή συναδέλφων, οι οποίοι είδαν το διαστημικό σώμα να εκρηγνύεται στον ουρανό και να σκορπίζει τα θραύσματά του στην έρημο Nubian του Σουδάν.

Εθελοντές φοιτητές από το Πανεπιστήμιο του Χαρτούμ προσφέρθηκαν να ψάξουν για τα θραύσματα, και με επιτυχία περισυνέλεξαν 700 κομμάτια αυτού του μετεωρίτη, που τώρα είναι γνωστός με το όνομα Almahata Sitta.

Αυτή ήταν η πρώτη φορά που οι επιστήμονες εντόπισαν έναν αστεροειδή στον ουρανό και τελικά μπόρεσαν να τον κρατήσουν στα χέρια τους.

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2018, εξετάστηκαν αυτά τα θραύσματα του μετεωρίτη, και εντοπίστηκαν μικροσκοπικά διαμάντια!

Με τη χρήση υψηλής ευκρίνειας, έγχρωμου ηλεκτρονικού μικροσκοπίου διέλευσης (Transmission Electron Microscope), οι ερευνητές παρατήρησαν ότι ο μετεωρίτης περιείχε μικροσκοπικά διαμάντια που μάλιστα, εσώκλειαν ορυκτά πλούσια σε στοιχεία, όπως το χρώμιο και ο φώσφορος.

Η χημική σύσταση και το σχήμα αυτών τον ορυκτών μαζών δείχνουν ότι σχηματίστηκαν αργά και κάτω από υπερβολική πίεση.

Αυτό μας υποδεικνύει ότι προήλθε από το πολύ βάθος ενός σώματος με μέγεθος σαν του Ερμή ή του Άρη, τα πρώτα εκατομμύρια χρόνια της Ιστορίας του Ηλιακού Συστήματος. Στη συνέχεια αυτό το σώμα πρέπει να διασπάστηκε από συγκρούσεις με άλλα σώματα, απελευθερώνοντας αυτά τα πολύτιμα ορυκτά. Επομένως, ο μετεωρίτης δεν μπορεί να προήλθε από τους υπάρχοντες πλανήτες.

Ο μετεωρίτης Almahata Sitta ανήκει σε μια τάξη που ονομάζεται ureilites. Διαφοροποιούνται ελαφρώς στο ότι δεν προήλθαν από αρχέγονα υλικά του ηλιακού νέφους, αλλά ούτε και είναι κράματα σχηματισμένα από τους πιο πρόσφατους πλανήτες.

Ρίχνουμε μια μάτια σε μια εποχή που δεν έχουμε πρόσβαση.

Τα διαμάντια σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια μιας μεταβατικής εποχής για το ηλιακό σύστημα, όταν η σκόνη και τα αέρια που στροβιλίζονταν γύρω από τον Ήλιο, συσσωματώθηκαν στους εμβρυικούς πλανήτες. Είμαστε και εμείς μέρος αυτών των πλανητών.

Πολλοί ερευνητές αρχικά υπέθεσαν ότι σχηματίστηκαν όταν εφαρμόστηκε υψηλή πίεση σε γραφίτη (ορυκτή πολυμορφική μορφή του άνθρακα), κατά τη σύγκρουση. Όμως, το γεγονός ότι οι κρύσταλλοι διαμαντιών είναι της τάξης των νανομέτρων, που είναι μεγαλύτερη τάξη μεγέθους από αυτά που προκύπτουν από μια τέτοια πίεση στον γραφίτη, έκανε τους ερευνητές της νέας μελέτης να υποπτευτούν ότι τα διαμάντια σχηματίστηκαν όπως σχηματίζονται στη Γη. Δηλαδή, κάτω από την απίστευτη πίεση και τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν στο εσωτερικού του πλανήτη μας. Και ότι αφού σχηματίστηκαν κατόπιν διαμελίστηκαν από τη σύγκρουση. Γι' αυτό άλλωστε και παγίδευσαν και άλλα στοιχεία από το περιβάλλον τους, σε μορφή κρυστάλλων χρωμίτη (ορυκτό οξείδιο του σιδήρου και του χρωμίου), φωσφορικού, σουλφιδίων σιδήρου και νικελίου.

Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι το πρώιμο ηλιακό σύστημα είχε πλήθος μεγάλων πρωτοπλανητών που έμπαινε ο ένας στην τροχιά του άλλου και τελικά συγκρούονταν με αποτέλεσμα να συσσωματώνονται ή να διαμελίζονται. Στο τέλος αυτής της εποχής, κάπου 100 εκατομμύρια χρόνια μετά τη γέννεση του ηλιακού συστήματος, έμειναν μόνο οι 4 εσωτερικοί ή πετρώδεις πλανήτες, ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη και ο Άρης. 

Τώρα, οι ερευνητές θέλουν να μελετήσουν και άλλους παρόμοιους μετεωρίτες και να ψάξουν αν εσωκλείουν παρόμοια στοιχεία που να δίνουν στοιχεία για την προέλευσή τους.

--

Πηγές:

1. Farhang Nabiei, James Badro, Teresa Dennenwaldt,  Emad Oveisi,  Marco Cantoni,  Cécile Hébert,  Ahmed El Goresy, Jean-Alix Barrat, Philippe Gillet. A large planetary body inferred from diamond inclusions in a ureilite meteorite. Nature Communications. volume 9, Article number: 1327 (2018). doi:10.1038/s41467-018-03808-6
2. Lost planet gave birth to space rock’s diamonds. 17 APRIL 2018 nature.com
3. Jenniskens, P., Shaddad, M. H., Numan, D., Elsir, S., Kudoda, A. M., Zolensky, M. E., ... & Steele, A. (2009). The impact and recovery of asteroid 2008 TC 3. Nature, 458(7237), 485.
4. Goodrich, C., Bischoff, A., & O'Brien, D. P. (2014). Asteroid 2008 TC3 and the fall of Almahata Sitta, a unique meteorite breccia. Elements, 10(1), 31-37.