Ο Ναπολέωντας για να αποκόψει την Αγγλία, επέβαλε εμπάργκο όχι μόνο από τη Γαλλία αλλά και από την Ισπανία και τη Ρωσία.
Οι Άγγλοι για να συνεχίσουν το θαλάσσιο εμπόριο παρακολουθούσαν τα γαλλικά λιμάνια για το πότε αναχωρούν τα πλοία τους για να στείλουν σήμα στα δικά τους να απομακρυνθούν. Τα θαλάσσια μπλόκα του ναυτικού ήταν μακροχρόνια αλλά και επικίνδυνα. Οι ναυτικοί περνούσαν πολύ καιρό στη θάλασσα πατώντας στη στεριά μόνο για 10 μέρες στα 2 χρόνια.
Στα 1800 η μάστιγα των θαλασσοπόρων ήταν το σκορβούτο
Το σκορβούτο είναι μια διατροφική ασθένεια από την έλλειψη βιταμίνης C, που προκαλούσε αδυναμία, μάτωμα των ούλων, άνοιγμα των πληγών που έπειτα μολύνονταν και στα τελικά στάδια πριν το θάνατο οι ναυτικοί είχαν παραισθήσεις και τυφλώνονταν.
Μέχρι τότε η αιτία του σκορβούτου ήταν άγνωστη με αποτέλεσμα στον Επταετή Πόλεμο να πεθάνουν 133.708 άνθρωποι από σκορβούτο και μόνο 1.512 στο πεδίο των μαχών.
Η ανακάλυψη της αιτίας του σκορβούτου έδωσε το πλεονέκτημα στους Άγγλους να αντέχουν περισσότερο στη θάλασσα. Έτσι σταδιακά αυξάνονταν το εμπόριο τους, η οικονομία και ακολούθως η στρατιωτική τους δύναμη.
Το πείραμα του Lind στο πλοίο
Το 1747 ο χειρούργος James Lind του Σκωτσέζικου Βασιλικού Ναυτικού έκανε την πρώτη κλινική δοκιμή. Μετά από 8 εβδομάδες στη θάλασσα ξέσπασε στο πλοίο σκορβούτο. Ξεχώρισε 12 ασθενείς που φαινομενικά είχαν τα ίδια συμπτώματα και τους χώρισε σε 6 ομάδες. Σε κάθε ομάδα χορηγούσε και κάτι διαφορετικό. Σε δύο για παράδειγμα έδινε θαλασσινό νερό, ενώ σε άλλους 2 έδινε καθημερινά χυμό από δύο πορτοκάλια και ένα λεμόνι. Οι τελευταίοι ανέκαμψαν και επέστρεψαν στα καθήκοντά τους σε μόλις έξι μέρες.
Ο χυμός εσπεριδοειδών χρησιμοποιούνταν και από άλλους, και με το πείραμά του ο Lind, που δημοσίευσε το 1753, απέδειξε την αποτελεσματικότητά του.
Φυσικά, όπως συμβαίνει σε όλα τα στρατόπεδα, η στρατηγική, οι προσωπικές επιδιώξεις και τα εγώ καθυστέρησαν την αναγνώριση της θεραπείας του Lind. Χρειάστηκαν δεκαετίες δουλειάς κυρίως από τους Thomas Trotter και Gilbert Blane για να πειστεί το ναυτικό να την εφαρμόσει, κάπου το 1795 μετά το θάνατο του Lind.
Ακόμη και σήμερα βλέπουμε ότι οι επιστημονικές ανακαλύψεις όσο καινοτόμες και σωτήριες να είναι, συναντούν εμπόδια τα οποία πρέπει να βρεθούν οι κατάλληλοι άνθρωποι που είναι διατεθειμένοι να τα υπερβούν.
--
Πηγές:
το έργο με τη Ναυμαχία του Τραφάλγκαρ ανήκει στο: www.aaorlinski.com
- Continental System. (britannica.com)
- Stephen R. Bown. SCURVY How a Surgeon, a Mariner, and a Gentlemen Solved the Greatest Medical Mystery of the Age of Sail (macmillan.com)
- Gordon, E. C. (1984). Scurvy and Anson's Voyage round the World: 1740-1744. An Analysis of the Royal Navy's Worst Outbreak. American (The) Neptune Salem, Ma., 44(3), 155-166.
- Scurvy (dermnetnz.org)
