Η γραφή με το χέρι είναι από τις πιο πιο πολύπλοκες κινητικές ικανότητες του εγκεφάλου
Μπορεί και η γραφή τόσο με το χέρι όσο και με το πληκτρολόγιο να απαιτούν την κίνηση των χεριών και των δακτύλων, αλλά με το χέρι χρειάζεται πολύ πιο λεπτό συντονισμό των κινητικών και των οπτικών ικανοτήτων μας.
Ας σκεφτούμε όλες τις λεπτές δραστηριότητες που εμπλέκονται στην γραφή με το χέρι. Από το να κρατάς το μολύβι και να κινείς τα δάχτυλα για να σχηματίζεις συγκεκριμένα γράμματα. Πόση πίεση χρειάζεται να ασκήσουν στο στυλό ή στο χαρτί, και πώς αλλάζει αυτή καθώς κινείται το μολύβι.
Και ύστερα υπάρχει το οπτικό μας σύστημα. Τα μάτια μας πρέπει να αντιλαμβάνονται τι παράγουμε και να μεταφέρουν την πληροφορία στον εγκέφαλο ώστε να ελέγχει αν το αποτύπωμα στο χαρτί αντιστοιχεί στο νοητικό μοντέλο του γράμματος που προσπαθούμε να σχηματίσουμε. Αν υπάρχουν λάθη ή αποκλίσεις, πρέπει να στείλει σήματα για να προσαρμόσουμε την κίνηση του χεριού και να διορθώσουμε το σχήμα.
Όταν γράφουμε με το χέρι, ο εγκέφαλος δουλεύει με πιο σύνθετο τρόπο απ’ ό,τι όταν πληκτρολογούμε. Δηλαδή, υπάρχουν πιο πολλές και πιο ισχυρές “συνδέσεις” μεταξύ διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου — ειδικά στις βρεγματικές και κεντρικές περιοχές, που σχετίζονται με την κίνηση, την προσοχή και την επεξεργασία αισθητηριακών πληροφοριών. Έχει αποδειχθεί σε σειρά μελετών ότι τα πρότυπα συνδεσιμότητας σε αυτές τις περιοχές είναι βασικά για τον σχηματισμό της μνήμης και την κωδικοποίηση νέων πληροφοριών και, επομένως, ευνοούν τη μάθηση.
Ο υπολογιστής συχνά αποσπά την προσοχή μας ή μας κάνει να κάνουμε πολλά πράγματα ταυτόχρονα, και μαζί με τα προγράμματα επεξεργασίας κειμένου που περιλαμβάνουν (αντιγραφή/επικόλληση, αυτόματο ορθογραφικό έλεγχο κ.λπ.) περιορίζονται κατά πολύ οι γνωστικές λειτουργίες κατά τη σύνθεση του κειμένου. Ακόμη και αν καταφέρουμε και συγκρεντρωθούμε στον υπολογιστή και πάλι παρεμποδίζεται η μάθηση επειδή η χρήση τους έχει μια πιο επιφανειακή επεξεργασία των πληροφοριών. Από την άλλη η χρήση της γραφίδας σε tablet, επειδή είναι παρόμοια με το στυλό, δεν περιορίζει στον ίδιο βαθμό τις γνωστικές λειτουργίες, σε σχέση το πληκτρολόγιο.
Οι φοιτητές συνηθίζουν να καταγράφουν στον υπολογιστή τις διαλέξεις ώστε να τις απομαγνητοφωνούν αργότερα και να μην χάνουν την πληροφορία, έτσι όμως δεν επεξεργάζονται τις πληροφορίες και να τις καταγράψουν με δικά τους λόγια που τελικά οδηγεί στην μάθηση.
Μελέτες σε παιδιά έχουν δείξει ότι καθώς μαθαίνουν να γράφουν την αλφάβητο με το χέρι έχουν καλύτερη κατάνοηση των γραμμάτων καθώς και βελτιώνεται η μνήμη και η ανάκληση λέξεων που είναι τα θεμέλια του αλφαβητισμού και της μάθησης. Ενώ στους ενήλικες, που κρατάνε σημειώσεις με το χέρι, έχουν καλύτερη εννοιολογική κατανόηση της πληροφορίας.
Τα παιδιά χρειάζεται, από μικρή ηλικία, να εξασκούνται σε δραστηριότητες γραφής με το χέρι, ώστε να εδραιώνονται τα πρότυπα νευρωνικής συνδεσιμότητας που παρέχουν στον εγκέφαλο τις βέλτιστες συνθήκες για μάθηση. Αν και είναι ζωτικής σημασίας να διατηρείται η εξάσκηση της γραφής με το χέρι στο σχολείο, είναι επίσης σημαντικό να συμβαδίζουμε με τις συνεχώς εξελισσόμενες τεχνολογικές καινοτομίες.
