Αρχικά, τα ιατρικά ρούχα ήταν άσπρα, το χρώμα της καθαριότητας. Στις αρχές του 20ου αιώνα, όμως, το πράσινο άρχισε να γίνεται ιδιαιτέρα δημοφιλές.

χειρουργείο

Πιθανόν η αφορμή να ήταν ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Today’s Surgical Nurse που πρότεινε να αλλάξει το άσπρο χρώμα γιατί καταπονούσε τα μάτια των γιατρών και προκαλούσε πονοκέφαλο. Το πράσινο βοηθάει τους γιατρούς να δουν καλύτερα στο χειρουργείο, διότι είναι το αντίθετο του κόκκινου στο τροχό των χρωμάτων.

Στον άνθρωπο η αντίληψη των χρωμάτων ακολουθεί το τριχρωματικό μοντέλο.

Στο ανθρώπινο μάτι υπάρχουν φωτοϋποδοχείς (κωνία) που διεγείρονται από το χρώμα, δηλαδή από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία συγκεκριμένου μήκους κύματος. Υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τύποι κωνίων που ανιχνεύουν τα χρώματα, πράσινο, κόκκινο και μπλε αντίστοιχα. Τα υπόλοιπα χρώματα προκύπτουν από την ταυτόχρονη διέγερση των τριών κωνίων σε διαφορετική αναλογία. Η ισότιμη διέγερση τους δίνει το λευκό.

Πώς το πράσινο χρώμα ξεκουράζει το μάτι του χειρουργού

Κατά τη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης, κάτω από τα δυνατά φώτα, ο χειρουργός κοιτάζει για ώρες το αίμα και τα όργανα του ασθενούς, που είναι κόκκινα και ροζ.

Εάν ένα άτομο κοιτάζει ένα χρώμα, όπως το κόκκινο, για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι υποδοχείς αυτού του χρώματος «κουράζονται» και απευαισθητοποιούνται. Το κόκκινο σήμα στον εγκέφαλο εξασθενεί, κάνοντας πιο δύσκολο να ξεχωρίσει τις αποχρώσεις του ανθρώπινου σώματος. Κοιτάζοντας κάτι πράσινο ανά διαστήματα ανανεώνεται η όραση του γιατρού και κρατάει τα μάτια πιο ευαίσθητα στις παραλλαγές του κόκκινου.

Δεύτερον, καθώς οι υποδοχείς αυτοί πλέον δε μεταδίδουν το κόκκινο χρώμα στον εγκέφαλο, βλέπουμε μόνο τα άλλα χρώματα, τα οποία συνδυάζονται για να σχηματίσουν ένα συμπληρωματικό ή αντίστροφο χρώμα της εικόνας (μετείκασμα ή μεταίσθημα).

Για παράδειγμα, αν κοιτάμε για πολλή ώρα ένα πράσινο αντικείμενο για πάνω από 30 δευτερόλεπτα, αν κοιτάξουμε μετά σε μία λευκή επιφάνεια, θα δούμε ένα μοβ χρώμα, το οποίο είναι ο συνδυασμός του κόκκινου και του μπλε. Αντίστοιχα, αν ένας γιατρός μετακινήσει το βλέμμα του από το κόκκινο, κόκκινο, κόκκινο αίμα και τους ιστούς του σώματος σε κάτι άσπρο, όπως ένα χειρουργικό κάλυμμα ή τη στολή ενός βοηθού, μπορεί να δει αυτούς τους πράσινους παραπλανητικούς «λεκέδες», οι οποίοι είναι μία πράσινη ψευδαίσθηση του (κόκκινου) εσωτερικού του ασθενούς. Η εικόνα αυτή θα ακολουθήσει το βλέμμα του χειρουργού όπου κι αν κοιτάξει, όπως συμβαίνει με τις κηλίδες που βλέπουμε μετά από το φλας της φωτογραφικής μηχανής.

Το συγκεκριμένο φαινόμενο εμφανίζεται επειδή το λευκό φως περιέχει όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου, συμπεριλαμβανομένων τόσο κόκκινου όσο και του πράσινου. Αλλά το κόκκινο μονοπάτι εδώ είναι εξασθενημένο, έτσι ώστε το κόκκινο έναντι του πράσινου μονοπατιού στον εγκέφαλο μεταφράζεται σε «πράσινο». Όμως, αν ένας γιατρός κοιτάξει σε μία πράσινη ή μπλε στολή αντί της λευκής, η εικόνα αυτή δε θα γίνει σχεδόν καθόλου αντιληπτή.