Το παράξενο είναι ότι από όλο το πλαστικό που παράγουμε κάθε χρόνο μόνο το 1% υπάρχει στους ωκεανούς. Μερικοί τόνοι πλαστικού δεν επιπλέουν στη θάλασσα αλλά βυθίζονται κάτω από το βυθό και σχηματίζουν κάτι σαν βράχια (plastiobreccia). Αλλά και πάλι θα έπρεπε να υπάρχουν πολύ περισσότερα πλαστικά σκουπίδια.
Μπορεί να ακούγεται παράξενο, αλλά το 2016 ερευνητές ανακάλυψαν ένα είδος βακτηρίων, το Ideonella sakaiensis, που μπορεί και διασπά τους μοριακούς δεσμούς του τερεφθαλικού πολυαιθυλενίου (PET), το πιο κοινό είδος πλαστικού και μάλιστα το χρησιμοποιούν ως πηγή φαγητού.
Το πλαστικό PET χρειάζεται περίπου 450 εκατομμύρια χρόνια για να αποδομηθεί πλήρως. Τα βακτήρια όμως κάνουν τη δουλειά σε μόλις έξι εβδομάδες. Τα βακτήρια αυτά έκαναν τους επιστήμονες να υποθέσουν ότι αυτά έχουν διαλύσει τους τόνους πλαστικών σκουπιδιών που θα έπρεπε ακόμα να περιπλανώνται στη θάλασσα.
Ακούγεται σαν καλό νέο! Τα βακτήρια να ξεφορτώνονται τα σκουπίδια που πετάμε χωρίς σταματημό στους ωκεανούς και σκοτώνουν δεκάδες άλλα είδη που τα τρώνε κατά λάθος.
Τα βακτήρια εξελίχθηκαν να μεταβολίζουν το πλαστικό τα τελευταία 70 χρόνια!
Και αυτή είναι η δραματική απόδειξη της τρομακτικής αλλοίωσης του περιβάλλοντος από την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Την ιδιαίτερη ικανότητα μεταβολισμού του πλαστικού, μπορεί να την απέκτησαν μετά από μεταλλάξεις σε ένα ένζυμο που διασπά τους χημικούς δεσμούς, όπως η υδρολυτική κουτινάση για PET.
Οι ερευνητές μελέτησαν γενομικές βάσεις για να δουν αν και άλλοι οργανισμοί μοιράζονται αυτά τα γονίδια για τα ένζυμα που μεταβολίζουν το PET.
Αν και δε βρήκαν το πλήρες σετ των απαραίτητων γονιδίων σε άλλους μικροοργανισμούς, βρήκαν 92 μικροοργανισμούς που κωδικοποιούν το ένζυμο MHETase και 32 που κωδικοποιούν κάποια ένζυμα που εμπλέκονται στη διαδικασία μεταβολισμού του PET.
Η ανακύκλωση που γίνεται τα τελευταία χρόνια δεν θα αλλάξει την κατάσταση που έχει ήδη δημιουργηθεί, αν δεν μπει γρήγορα στη ζωή μας το βιοπλαστικό, ένας τύπος πλαστικού που αποδομείται πολύ γρήγορα αφού χρησιμοποιηθεί και εναποτεθεί στο περιβάλλον. Και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εφησυχαστούμε από την ύπαρξη αυτών των βακτηρίων.
--
Πηγές:
- Sole, R., Fontich, E., Vidiella, B., Duran-Nebreda, S., Montanez, R., Pinero, J., & Valverde, S. (2017). The Paradox Of Constant Oceanic Plastic Debris: Evidence For Evolved Microbial Biodegradation?. bioRxiv, 135582.
- Yoshida, S., Hiraga, K., Takehana, T., Taniguchi, I., Yamaji, H., Maeda, Y., ... & Oda, K. (2016). A bacterium that degrades and assimilates poly (ethylene terephthalate). Science, 351(6278), 1196-1199.
