Οι αστρονόμοι που παρατήρησαν την έκλειψη Ηλίου, το 2015, στο Svalbard της Νορβηγίας, έπιασαν για πρώτη φορά τις τεράστιες μάζες που αποκολλώνται από τον Ήλιο κατά τη διάρκεια των εκρήξεων στο στέμμα του.

ηλιακή στρεμματική εκτόξευση μάζας

Το στέμμα (corona) του Ηλίου είναι το ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιράς του και αποτελείται από πλάσμα που εκτείνεται εκατομμύρια χιλιόμετρα στο διάστημα.

 ηλιακή στρεμματική εκτόξευση μάζας

Οι στεμματικές εκρήξεις μάζας στον Ήλιο

Οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν ένα ειδικό όργανο που ονομάζεται στεμματογράφος και μέτρησαν για πρώτη φορά ταυτόχρονα την ταχύτητα, τη θερμοκρασία και τη σύνθεση των νηματίων των μαζών που εκτοξεύονται από τον Ήλιο κατά τις ηλιακές εκρήξεις και βρήκαν ότι στις εκρήξεις υπάρχει και ένα πιο ψυχρό ηλιακό υλικό.

Η επιφάνεια του Ήλιου είναι μια μάζα καυτού ιονισμένου αερίου ή πλάσματος, κάπου στους 6.000oC. Αλλά το στέμμα του, όπως μετρήθηκε, ξεπερνά τα 2 δισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Οι ψυχρές μάζες που παρατήρησαν διατηρούσαν την ψυχρή τους θερμοκρασία στους  20.000°C. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι πρόκειται για προεξοχές πλάσματος (prominences). Αν και είχαν εντοπιστεί στο καυτό στέμμα του Ήλιου, είναι η πρώτη φορά που παρατηρήθηκαν να ξεφεύγουν από την επιφάνεια του Ήλιου κατά τη διάρκεια μιας έκρηξης.

Σε κάθε στεμματική έκρηξη μάζας ενεργειακά φορτισμένα σωματίδια δραπετεύουν στο διάστημα με ταχύτητα εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα. Αν κατευθύνονται προς τη Γη μπορούν να προκαλέσουν ζημιές σε δορυφόρους καταστρέφοντας τα συστήματα τροφοδοσίας, γι' αυτό θέλουμε να ξέρουμε πώς συμπεριφέρονται ώστε όταν τα περιμένουμε να γνωρίζουμε πώς να προστατευθούμε.

Το διαστημόπλοιο δεν μπορεί να παρατηρήσει από κοντά τις στεμματικές εκρήξεις μάζας γιατί μπλοκάρει μεγάλο τμήμα του ηλιακού φωτός για να μη τυφλώνονται οι κάμερες. Έχει μια μόνιμη εικόνα του λαμπερού στέμματος αλλά δε βλέπει την επιφάνεια.

Η ολική έκλειψη Ηλίου του 2015 στο Svalbard έδωσε μια σπάνια όψη της ηλιακής ατμόσφαιρας γιατί το φεγγάρι φαινόταν σχεδόν ίδιο μέγεθος με τον ήλιο.

 

 

--

Πηγή:

Ding, A., & Habbal, S. R. (2017). First Detection of Prominence Material Embedded within a 2× 10 6 K CME Front Streaming away at 100–1500 km s− in the Solar Corona.

Σχετικοί όροι:
Τελικά δεν είναι μελαγχολική η βροχή